Kabanata 3 at 4

Nagsimula ang ikatlong kabanata sa panggagamot kay Boboy ni Esteban sa kanyang lumang bahay sa gitna ng kagubatan ng Sagrada. Pinamahayan na ng ibang nilalang ang bahay ni Esteban dahil matagal na rin niya itong hindi natitirahan simula noong pumanaw ang kanyang mga magulang noong panahon ng Hapon. Doon isinasalysay ni Esteban kay Boboy ang kwento ng Ibalong. Ngunit, lahat ng ito ay kwento lamang ni Esteban (flashback) habang isinusulat niya sa papel ang walang katapusang kwento ng Ibalong sa loob ng kanyang inuupahang kuwarto sa Maynila.

Ipinapakita sa kabanatang ito ang pag-unlad ng kaalaman ng tao. Ipinapakita rito, sa pamamagitan ng katauhan ni Esteban, ang ebolusyon ng panitikan mula sa pasalita patungong pasulat. Sa pagsulat, mapapatili ang mga detalye at maiiwasan ang pababawas at pagdadag ng mga bahagi sa isang kwento.

Sa ikaapat na kabanata, binabalikan ni Esteban ang buhay ni Nene – simula noong siya ay ipagbuntis ng kanyang inang si Selya hanggang sa kanyang kabataan. Binibigyang pansin ang katauhan ni Nene sa kabanatang ito. Naipaliliwanag din sa kabanatang ito ang ilang ugali ni Nene dahil sa mga natutunan niya sa mga prutas sa hacienda ng kanyang ama. Maraming natutunan si Nene na hindi matutunan sa paaralan, sa aklat o sa mga pangaral – ang mga ito ay naututunan lamang ni Nene sa sariling niyang mga karanasan sa hacienda kasama ang kanyang ama at ang katulong na Agtang si Agatha.

- Michael Endozo