Sa Kabanata 15, Agua de Mayo, inilahad ni Esteban ang pagtatapos ng buhay ng kaawaawang tauhang si Bino. Pero bago iyon, nagkuwento muna si Esteban tungkol sa kanyang buhay matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Umuwi si Esteban sa bahay ng kanyang mga magulang sa kabayanan. Hindi nagtagal at namatay sila. Hindi naman ako gaanong nilungkot sa kanilang pagpanaw sapagkat, una, kulang ang impormasyon na binigay tungkol sa kanila kaya hindi ako naging involved sa kanila, at pangalawa, parang independyente si Esteban at hindi rin siya naapektuhan ng lubusan. Kung tutuusin, parang may sinisilbing tungkulin ang mga magulang ni Esteban sa kabuuang akda. Konti lang ang kaalaman ng mga mambabasa tungkol sa kanila, ngunit alam natin na sa sobrang pagmamahal nila sa isa’t-isa, sabay silang namatay. Soulmates sila. Kung sila ay nagkasama habang buhay nang ganyan, hanggang sa namatay sila ng sabay, masasabi natin na matagumpay ang kanilang kuwentong pag-ibig. Mahalaga ito para sa akin dahil ang mga kuwentong pag-ibig nila Esteban at Selya, Nene at Benjamin, at Boboy at Estela ay sa kasalukuyan mga kuwentong sawi. Ang mga magulang ni Esteban ay isang ehemplo sa ASNMM na hindi lagging negatibo ang magiging resulta na pagmamahal.
Gaya ng sinulat ko sa simula, pinag-usapan sa kabanatang ito ang pagkamatay ni Bino. Matanda na siya, at wala siyang ibang ginagawa kundi umupo sa tumba-tumba na ipinagawa niya kay Esteban at uminom ng tuba. Binanggit ko na at babanggitin ko ulit. Kaawaawa si Bino, ngunit hindi lang dahil miserable ang naging takbo ng buhay niya kundi dahil din sa kanyang mga maling pagpapasya na nagpalala sa pagiging miserable ng kanyang buhay. Oo, hindi niya kasalanan na masamang babae si Selya, o na nabarilan siya sa kanyang manhood, ngunit bakit siya sumuko sa pagpapalaki kay Nene? Hindi palibhasa hindi siya ang totoong ama nito, hindi siya ang responsable dito, o hindi niya siya puwedeng mahalin. Sa palagay ko napagtanto ni Bino ang kanyang mga kamalian, ang kanyang pagkawalang-bahala sa buhay. Ang patunay galing sa akda: “Hindi raw alam ni Bino kung paano nangyari, na parang walang napuntahan ang lahat ng pinag-aralan at pinagsikapan nya sa buhay, upang tumigil sa katandaan at matuklasang marami pa palang dapat gawin, marami pa palang dapat ayusin.”
Pinag-aralan si Bino ng kanyang mga magulang nang maayos. Maganda na sana ang kanyang magiging kinabukasan bilang tagapagmana ng Hacienda Nueva. Ngunit ipinagsayang laman niya ang lahat sa pagsisinungaling sa kanyang magulang tungkol sa pagiging buntis ni Selya. May papel din ang Digmaan, na maraming sinirang mga pangarap at buhay. Sayang. Hindi ko maisip na ganyan ang magiging kinabukasan ko, ang kinabukasang katulad sa kinabukasan ni Bino. Pagsasamantalahin ko ang ang panahon ko sa mundong ito, upang hindi ako magiging katulad ni Bino, na nag-aabang ng Agua de Mayo upang maging bata ulit. Namatay pa si Bino dahil sa kanyang pagnanais ng hindi na tumanda. Ironic, hindi ba?
*****
Hindi ko sanang uulitin ang binanggit ng mga kasama ko sa Tropang Longganisa sa kanilang mga blog, ngunit sang-ayon naman ako sa kanilang mga sinabi. Ang pagkukuwento ni Esteban tungkol sa kaguluhan sa pagitan ng mga aso at pusa at ang pakikisali ng mga manananggal sa mga snap elections ni Marcos noong Pebrero (ang Buwan ng Puso at Kabaliwan) ay sumisimbolo sa pangkaraniwang halalan sa Pilipinas. Mabaho, magulo, may nananakot, may nandadaya. Ginawang komikal ulit ni Alvin B. Yapan ang isang seryosong sitwayson.
Sa kabanatang ito, Buwan ng Puso at Kabaliwan, ipinagpasya ni Nene na pupunta siya sa Malacañang at babawiin niya ang istatwa ng Ina na inaakala niyang ninakaw ng mga Marcos. Hindi ba niya alam na sa ganitong panahon nagkakagulo sa Maynila dahil sa rebolusyon? Malalaman natin sa susunod na kabanata.
Hanggang sa susunod,
Nicholas Price.
No comments:
Post a Comment