Malimit magkaroon ng saysay na makipaglaban para sa isang bagay na hindi mo naman gaanong pinaniniwalaan. Walang nagrerebelde na hindi dinadamdam o hindi lubos na naaapektuhan sa kamaliang nakikita niya sa kanyang paligid. Ang mismong galit o pagtutuol na nararamdaman ng isang tao patungkol sa mga bagay na sa tingin niya'y mali ang siyang nagbibigay ng motibasyon sa kanya upang makipaglaban para sa tingin niya ay tama.
Ngunit iba si Esteban. Nagrebelde siya laban sa mga mananakop na Hapon hindi naman dahil ayaw niyang magapi ang mga Pilipino ng mga dayuhan. Nakipaglaban siya para sa mga maling kadahilanan. Hindi siya nagrebelde laban sa mga Kastila, kundi laban kay Selya at ang kanyang pagpapakasal kay Bino na napa-aga lang dahil sa pagdating ng mga Kastila. Sa tingin ko maling mali dito si Esteban, dahil masyado lang nakatuon ang kanyang atensyon sa pagkabigo niya kay Selya. Hindi niya man lamang nakita ang mas mahalagang bagay--ang pananakop sa mga Pilipino.
Bagamat hindi siya nakipaglaban para sa mga tamang dahilan, hindi naman masasabing walang saysay ang pagrerebelde ni Esteban. Kahit papaano, ang pagsali niya sa gerilya ni Kapitan Padua ay nakatulong din sa pagpapaalis sa mga Hapon. Naikumpara rin sa kabanatang ito ang buhay ng isang pamilyadong lalaki at ang buhay ng di pamilyadong lalaki sa katawan nina Raphael/Paeng at Esteban. Masasabi kong mas dakila si Paeng kumpara kay Esteban sa dahilang mas may motibasyon o paninindigan si Paeng sa kanyang pagiging rebelde dahil bagamat may mga anak at asawa siya, ibinuwis niya ang kanyang buhay na nakikipaglaban para sa bayan. Si Esteban, tulad ng nabanggit sa umpisa, ay hindi man lang para sa bayan ang pangunahing dahilan niya sa pakikipaglaban.
"Noon ako nakumbinseng tama na sa akin ang pakikipaglaban. Maaari pa naman siguro itong maiwasan. Manipis lang naman pala ang apoy na pumipilit sa aming magbarilan." Ang mga linyang ito sa dulong bahagi ng Kabanata 9 ang naka-agaw sa aking pansin. Ipinahihiwatig ng mga linyang ito na may mga problema, tulad ng pagkabigo ni Esteban kay Selya, at tulad ng pananakop ng mga Hapon, na maaaring solusyonan ng hindi gamit ang baril at bala.
Ipinakilala naman sa ikasampung kabanata ang bagong tauhan na si Benjamin. Siya'y miyembro ng NPA na ama ni Boboy. Sa kabanatang ito nailahad ni Yapan ang epekto ng Batas Militar sa pamilyang Pilipino. Dahil sa Batas Militar, hindi nabuo ang pamilyang Benjamin, Nene at Boboy na sana'y naging isang buo at masayang pamilya. Ang responsibilidad ni Benjamin sa NPA ang humadlang dito. Marahil kung hindi panahon ng Batas Militar noon, ibang iba sana ang naging takbo ng buhay ng mag-inang Nene at Boboy.
-Trixie Conlu
Ngunit iba si Esteban. Nagrebelde siya laban sa mga mananakop na Hapon hindi naman dahil ayaw niyang magapi ang mga Pilipino ng mga dayuhan. Nakipaglaban siya para sa mga maling kadahilanan. Hindi siya nagrebelde laban sa mga Kastila, kundi laban kay Selya at ang kanyang pagpapakasal kay Bino na napa-aga lang dahil sa pagdating ng mga Kastila. Sa tingin ko maling mali dito si Esteban, dahil masyado lang nakatuon ang kanyang atensyon sa pagkabigo niya kay Selya. Hindi niya man lamang nakita ang mas mahalagang bagay--ang pananakop sa mga Pilipino.
Bagamat hindi siya nakipaglaban para sa mga tamang dahilan, hindi naman masasabing walang saysay ang pagrerebelde ni Esteban. Kahit papaano, ang pagsali niya sa gerilya ni Kapitan Padua ay nakatulong din sa pagpapaalis sa mga Hapon. Naikumpara rin sa kabanatang ito ang buhay ng isang pamilyadong lalaki at ang buhay ng di pamilyadong lalaki sa katawan nina Raphael/Paeng at Esteban. Masasabi kong mas dakila si Paeng kumpara kay Esteban sa dahilang mas may motibasyon o paninindigan si Paeng sa kanyang pagiging rebelde dahil bagamat may mga anak at asawa siya, ibinuwis niya ang kanyang buhay na nakikipaglaban para sa bayan. Si Esteban, tulad ng nabanggit sa umpisa, ay hindi man lang para sa bayan ang pangunahing dahilan niya sa pakikipaglaban.
"Noon ako nakumbinseng tama na sa akin ang pakikipaglaban. Maaari pa naman siguro itong maiwasan. Manipis lang naman pala ang apoy na pumipilit sa aming magbarilan." Ang mga linyang ito sa dulong bahagi ng Kabanata 9 ang naka-agaw sa aking pansin. Ipinahihiwatig ng mga linyang ito na may mga problema, tulad ng pagkabigo ni Esteban kay Selya, at tulad ng pananakop ng mga Hapon, na maaaring solusyonan ng hindi gamit ang baril at bala.
Ipinakilala naman sa ikasampung kabanata ang bagong tauhan na si Benjamin. Siya'y miyembro ng NPA na ama ni Boboy. Sa kabanatang ito nailahad ni Yapan ang epekto ng Batas Militar sa pamilyang Pilipino. Dahil sa Batas Militar, hindi nabuo ang pamilyang Benjamin, Nene at Boboy na sana'y naging isang buo at masayang pamilya. Ang responsibilidad ni Benjamin sa NPA ang humadlang dito. Marahil kung hindi panahon ng Batas Militar noon, ibang iba sana ang naging takbo ng buhay ng mag-inang Nene at Boboy.
-Trixie Conlu
No comments:
Post a Comment